Chciałbym napisać wam o bardzo ciekawej formie rolnictwa, którą podpatruję we Francji. Chodzi mi o tak zwane AMAP, czyli Associations pour le Maintien de l’Agriculture Paysanne, czyli stowarzyszenia działające na rzecz utrzymania rolnictwa chłopskiego

Jak to działa ?

AMAP jest grupą konsumentów, która decyduje się współpracować z lokalnym producentem żywności. Lokalny charakter przedsięwzięcia ma tu wielkie znaczenie. Każdy nabywa z góry pewną część zbiorów rolnika, za wspólnie ustaloną cenę i według wspólnie ustalonych metod upraw. W zamian za to, gospodarstwo co tydzień dostarcza konsumentom koszyki ze świeżymi warzywami.

Fragment filmu Coline Serreau pt. « Solutions locales pour un désordre local »

(Lokalne rozwiązania dla globalnego nieporządku)

Konkretnie odbywa się to w sposób następujący :

Rolnik i konsumenci omawiają wspólnie zawartość cotygodniowego koszyka, jego cenę, sposoby uprawy warzyw i warunki dystrybucji. Co do sposobów upraw, to chodzi najczęściej o to, by gospodarstwo działało zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego, które głosi na przykład Karta Rolnictwa Chłopskiego (La Charte de l’Agriculture Paysanne). Umowa zostaje zawarta na cały sezon produkcyjny i zakłada przedpłatę za dostarczane koszyki. Chodzi o to, by pozwolić rolnikowi na zebranie wystarczającej ilości funduszy potrzebnych do produkcji upraw, jak również po to, by mógł on uniknąć zaciągania pożyczek bankowych. Płatności mogą odbywać się w jednej lub kilku ratach, w zależności od sytuacji finansowej członków stowarzyszenia. Członkowie zobowiązują się do znalezienia zastępcy na swoje miejsce w przypadku, gdy sami nie mogą odebrać swojego koszyka.

Rolnik natomiast ma zrobić wszystko co w jego mocy, by dostarczyć nabywcom produkty jak najwyższej jakości w ilości i czasie określonych w umowie. Obie strony ponoszą konsekwencje niesprzyjającej pogody, lecz korzystają również z przywileju ewentualnej nadprodukcji. Gospodarstwo dostarcza konsumentom koszyk, którego zawartość przewidziana jest na podstawie średniej ilości warzyw spożywanych przez czteroosobową rodzinę (2+2), lecz możliwe jest również opracowanie koszyka dla 2 osób. Najczęściej składa się on z kilkunastu rodzajów produktów. Zawartość koszyka zmienia się w zależności od pory roku, gdyż rolnik proponuje jedynie warzywa sezonowe. Czas trwania sezonu produkcyjnego objętego umową może różnić się w zależności od tego czy gospodarstwo dysponuje szklarnią. Transfer żywności odbywa się za zwyczaj na gospodarstwie naszego rolnika, abonenci sami odbierają swoje cotygodniowe koszyki, a w ten sposób odpada koszt transportu, przechowywania i dystrybucji towaru.

O co chodzi ?

Pomysł na jakiś alternatywny system rolniczy nie jest wcale taki nowy. Z powodu wielkiej szkodliwości rolnictwa przemysłowego (tak na środowisko jak i na zdrowie fizyczne i psychiczne rolników), dużego kosztu produktów spożywczych, spadku różnorodności warzyw i rosnący zanik odmian regionalnych, w XX wieku na świecie pojawiły się próby uprawiania zdrowego i lokalnego rolnictwa, w którym zbyt produktów odbywa się bez żadnych pośredników. W latach sześćdziesiątych, na dwadzieścia lat po katastrofie w Minamata w północnej Japonii, pewna grupa japońskich gospodyń domowych, z obawy przed szkodliwością żywności przemysłowej, zakłada pierwsze Teikei, czyli zrzeszenia, które zawierają następującą umowę z pobliskim rolnikiem : w zamian za gwarancję zakupu wszystkich wyprodukowanych warzyw, rolnik zobowiązuje się do uprawiania zdrowej żywności, bez stosowania produktów syntetycznych. Z czasem zasada ta obiegła cały świat : w latach 70 w Szwajcarii, społecznościowe gospodarstwa rolne same wychodzą na przeciw lokalnym konsumentom i proponują cotygodniowe dostawy świeżej i zdrowej żywności. W 1985 pewien amerykański farmer, po pobycie w Szwajcarii, przeniósł ten pomysł na grunt USA, i tak powstał system CSA (Community Supported Agriculture) „rolnictwo wspierane przez lokalną społeczność”.

Pierwsze stowarzyszenia tego typu pojawiają się we Francji z początkiem roku 2000. System ten pozwala rolnikom na zdobycie całkowitej niezależności ekonomicznej, stąd też francuska nazwa Associations pour le Maintien de l’Agriculture Paysanne, w skrócie AMAP, czyli „stowarzyszenia działające na rzecz utrzymania rolnictwa chłopskiego”. Dobrą stroną takich przedsięwzięć jest również to, że ludzie wspierający swojego lokalnego producenta warzyw wchodzą na nowo w kontakt ze środowiskiem naturalnym. Znają źródła swojego pożywienia, a to rzecz bardzo rzadka w dzisiejszym świecie.